Zintuigenverhalen

Interactie en communicatie op een prettige manier stimuleren bij mensen met een meervoudige beperking.

Doel

Door gestructureerde voorleessessies worden positieve contactmomenten gecreëerd. In dat contact kunnen individuele doelen behaald worden die betrekking hebben op communicatieve voorwaarden, de frequentie van initiatieven in de interactie, de inhoud, vorm en omvang van vocabulaire of het gebruik van specifieke communicatieve functies.

Doelgroep

De interventie is bedoeld voor kinderen met een Communicatieve Meervoudige Beperking (CMB) tot (plusminus) 12 jaar met een cognitieve ontwikkelingsleeftijd tot 7 jaar. Het gaat om kinderen met een auditieve beperking (doof of slechthorend; DSH) of een taalontwikkelingsstoornis (TOS) in combinatie met een verstandelijke beperking en/of andere beperkingen. Deze combinatie van beperkingen leidt tot gecompliceerde en specifieke problemen met communiceren.

Aanpak

Het kind wordt voorgelezen uit een voorleesboek op maat met alternatieve, op het individuele kind afgestemde communicatievormen. Het kind doet zo nieuwe zintuiglijke ervaringen op in combinatie met taal en communicatie waardoor het individuele interactie- en communicatiedoelen kan bereiken. Door het voorlezen te herhalen, beklijven de resultaten. Zowel ouders als professionals kunnen de methode toepassen.

Materiaal

Ter kennismaking zijn er vier voorbeeldverhalen gemaakt. Met een handleiding, downloads, filmpjes en een materialenlijst kunnen ouders of professionals deze zelf voorlezen. Voor meer instructie is een workshop ontwikkeld. Mensen die zelf een Zintuigenverhaal op maat willen maken, kunnen de cursus ‘Zintuigenverhalen maken’ volgen.

Onderbouwing

Kinderen met een CMB hebben complexe communicatieproblematiek als gevolg van een kluwen van beperkingen. Dit leidt vaak tot negatieve interactiepatronen in contactmomenten, een beperkt ervaringenrepertoire om over te communiceren, moeizaam verwerven en beklijven van interactie- en communicatievaardigheden en verminderde of geen toegang tot communicatie en taal als gevolg van de noodzaak tot het gebruiken van alternatieve en individueel-afgestemde communicatievormen. Door de voorspelbaarheid en herkenbaarheid van de Zintuigenverhalen en de beleving die het kind binnen het verhaal opdoet, ontstaan positieve contactmomenten en nieuwe ervaringen om over te communiceren. Door ervaringen, communicatie en taal in samenhang aan te bieden, worden waarneming, aandacht en het geheugen gestimuleerd op een manier die plezier oproept; een combinatie die een positief effect heeft op het bereiken van de behandeldoelen.

Doordat de verhalen eenvoudig op maat zijn te maken, kan de specifieke belevingswereld van het individuele kind worden aangesproken waardoor de betrokkenheid en de interactie worden gestimuleerd.

Onderzoek

Er is een multiple baseline-studie gedaan bij zes kinderen met CMB (Wolters-Leermakers, Van Wingerden, Gerkema-Nijhof, Van Gennip, Van der Heijden, Van Toorn, & Van Balkom, 2017). Er waren positieve verschillen te zien in de communicatieve uitingen van deze kinderen (gebaseerd op .66 ≤ Nonoverlap of All Pairs (NAP) ≤ 1.00). Tijdens het voorlezen van een Zintuigenverhaal was er meer betrokkenheid bij de kinderen, waren bijna alle kinderen actiever en lieten de kinderen meer enkelvoudige communicatieve uitingen zien. Sommigen lieten ook meer meervoudige communicatieve uitingen zien. Zintuigenverhalen zijn gebaseerd op Multi-Sensory-Storytelling Technique (MSST) waarvan diverse onderzoeken positieve effecten aantonen op verschillende domeinen (Hettiarachchi & Ranaweera, 2013; Lambe & Hogg, 2011; Young, Fenwick, Lambe & Hogg, 2011).

Bron

• Complete set zintuigverhalen Kentalis
• Communicatie stimuleren via zintuigverhalen

Contactgegevens

• Koninklijke Kentalis
• 0800 53 68 25 47