Systeemgerichte gezinscoaching

Systeemgerichte gezinscoaching is voor gezinnen waar een ouder een lichtverstandelijke beperking heeft en beschikt over onvoldoende opvoedingsvaardigheden. Het doel is dat de kinderen zich passend bij hun leeftijd kunnen ontwikkelen.

Doel

Het hoofddoel van Systeemgerichte gezinscoaching is dat de kinderen zich ontwikkelen passend bij hun leeftijd en/of bij beperking/problematiek doordat het gezinsfunctioneren is verbeterd; de ouders bieden hun kinderen veiligheid en voeden ze ‘goed genoeg’ op. Subdoelen hierbij zijn: de opvoedvaardigheden van de ouders zijn verbeterd, de ouders ervaren minder stress doordat de bijkomende problemen op orde zijn gebracht, ze vragen en aanvaarden hulp van anderen en de gezinsleden hebben een steunend netwerk.

Doelgroep

Gezinnen met minimaal één ouder met een lichte verstandelijke beperking van wie een of meer kinderen een bedreigde of vertraagde ontwikkeling laten zien of bij zorgen rondom het ongeboren kind. De ouders beschikken over onvoldoende of gebrekkige opvoedingsvaardigheden en sensitiviteit naar hun kinderen. Ze ervaren stress als gevolg van bijkomende problemen, zoals psychische problemen, schulden, een moeizame partnerrelatie en beschikken over weinig sociale steun.

Aanpak

De gezinscoach gaat bij het gezin thuis aan de slag. Tijdens de interventie van maximaal 12 maanden, maximaal 6 uur per week, werkt zij met de gezinsleden en de mensen uit het netwerk gestructureerd aan de gestelde doelen. De werkalliantie met de gezinsleden is hiervoor de basis. De gezinscoach staat model, oefent nieuwe vaardigheden in telkens verschillende situaties die zich voordoen, bekrachtigt deze zoveel mogelijk en geeft passende en eenvoudige uitleggen. De interventie wordt gevolgd door langdurige betrokkenheid van de gezinscoach bij het gezin, om terugval te voorkomen en te monitoren of de opvoedingssituatie nog veilig en ‘goed genoeg’ is. Indien dit laatste niet het geval is kan opnieuw de interventie Systeemgerichte gezinscoaching worden ingezet.

Materiaal

Systeemgerichte gezinscoaching is beschreven in een handleiding voor gezinscoaches (Van der Steege, 2017). Bij deze handleiding zijn praktische hulpmiddelen beschikbaar voor de gezinscoaches (zie hoofdstuk 11 van de handleiding voor een overzicht).

Onderzoek

Een eerste procesevaluatie die in het voorjaar van 2017 werd uitgevoerd naar 25 afgesloten dossiers laat zien dat Systeemgerichte gezinscoaching de beoogde gezinnen bereikt: gezinnen waarin een of beide ouders een lichte verstandelijke beperking hebben en die kampen met multiproblematiek. De gezinscoaches werken vooral aan de financiële problemen en aan het versterken van de opvoedingsvaardigheden. In (ruim) de helft van de onderzochte gezinnen werden het hoofddoel en de vijf onderscheiden subdoelen behaald. Een 2e onderzoek in 2020 heeft gekeken naar de behandelintegriteit van de methodiek met behulp van mixed methods. Er is nog geen onderzoek uitgevoerd naar de effecten van Systeemgerichte gezinscoaching. 

Bron

Nederlands Jeugdinstituut